hoog 70 cm plaats zon, schaduw
sier, snijbloem, architectuurplant, mediterraan

Een selectie van Marco van Noort die opviel vanwege de helder witte lippen in scherp contrast met de goed oudroze bloemhoofden.

Het is een vrijwel onuitroeibare, dus sterke vaste plant met mediterrane uitstraling voor elke standplaats, Ze verdraagt zon net zo goed als schaduw.

Statig gebouwd archetype.

hoog 90 cm plaats zon, halfschaduw
siergras, snijbloem, prairieplant, mediterraan

Een elegant doorbuigend gras dat in de zomer en herfst in de Franse vooralpen beeldbepalend is.

Grote groepen of plukjes brengen die fijne zuidelijke warmte naar onze tuin.

Dit is ideaal uitgangsmateriaal voor je natuurlijke mediterrane prairie.

De aanvankelijk zilveren aren worden na de bloei steeds voller en meer beige en blijven dat tot de winter.

hoog 75 cm plaats zon, warm
sier, snijbloem, potplant

Overwegend wit voor het oog maar tegelijk elegant tweekleurig van violet naar wit verlopend, wat diepte geeft aan de grote volle bloemschermen op stevige stengels.

Bladhoudend, dus misschien het best in pot en in koude kas of beschut overwinteren.

Wonderlijk wit.

hoog 60 cm plaats zon, beschut
sier, snijbloem, potplant

Zeer diep blauw met donkere stelen, ontstaan op de kwekerij van Bob Brown; 'Cotswolds Garden plants'. (Je hoort verderop nog vaak van hem.)

Blad verliezend, dus beter winterhard dan bladhoudende Agapanthus.
In de volle grond wel misschien wat afdekken met stro of dennentakken.

Natuurlijk ook zeer gemakkelijk in pot te houden. Dat staat zo klassiek.

hoog 150 cm plaats zon
sier, snijbloem, potplant

Deze Afrikaanse lelie heeft een bijzonder intensieve kleur.

Agapanthus is een statige plant voor gevorderde liefhebbers.
Zeer mediterraan van uitstraling, afkomstig uit Zuid Afrika waar de rijkste mediterrane vegetatie ter wereld te vinden is.

Blad houdend, dus best in pot en niet volledig donker koel overwinteren.

hoog 120 cm plaats zon
sier, snijbloem, potplant

Een best redelijk vorstbestendige, bladverliezende en zeer hoge vorm met een bijzondere aristocratische kleur. De bloemen zijn bij warm weer wit met een roze zweem. Als het kouder wordt worden ze meer roze.

Strenge winters evenwel toch iets dekken.

Ook mooi in potten, dan in de garage te overwinteren.

hoog 125 cm plaats zon
sier, snijbloem, potplant

De donkerste ooit gezien.
Vooral de knoppen zijn heel donker.
Lekker hoog ook.

Bladhoudend, dus wel in pot en in de garage overwinteren. Milde vorst verdragen ze daar prima.

De bloemen zijn steriel, zodat er geen zaad wordt gevormd en ze dus lang bloeien.

Plant een panter in je pot.

hoog 45 cm plaats zon/h.schaduw
sier, eetbare bloemen, mediterraan

De bloemen doen een beetje aan een minaret denken. De puntige knop barst open en dan gaan de gele belletjes daar heel elegant uit hangen.
Uit zuid en centraal Europa tot en met de Kaukasus.
Ik zag ze samen met Santolina, Satureja, tijm en wilde lavendel in de bergen bij het zuid-Franse Forcalquer en oostwaards. zaait zich hier ook lekker uit. Leuk dus voor je mediterrane kruidenborder.

hoog 100 cm plaats zon, koude kas (tot -10)
geur, keukenruid, badkruid, kuipplant

Dit geschenk van de goden uit Chili is mijn kampioen citroengeur.
Het blad ruikt meer naar citroen dan citroen zelf naar citroen geurt. In Frankrijk heet ze Verveine, Italianen noemen haar Limoncello.
Zet ze ergens waar je in het voorbijgaan een blaadje kunt meepakken. De minuscule witte bloemetjes in schermen zijn net wolkjes. Knip naar hartenlust, dit schatje groeit en bloeit maar door.
Ze mag dan ook veel meer water en voeding dan je zou denken.

hoog 100 cm plaats zon
geurplant, bladsier, mediterraan

Heerlijke mediterrane cola geur en fijn ingesneden grijs blad.

Mijmeringen en vakantiegevoel voor een verder toch ingetogen tuinier die weet met bladplanten te werken.

Ze verdragen diep snoei over het algemeen goed die alsems en je mag er ook regelmatig in knippen als je zin hebt in een geurig klusje.

hoog 80 cm plaats zon
bladsierplant, geneeskruid, bladhoudend

Een goed grijze selectie van Margery Fish zelf, de beroemde éminence grise en groot liefhebster van grijsbladigen.

De vrijwel onzichtbare bloemen storen niet. Flink snoeien is goed voor de plant.

Misschien wel de meest zilverbladige plant die we kennen en we kennen er nogal wat. Het blad blijft er in de winter aan. In het voorjaar flink snoeien en eventueel nog een keer in de zomer. Dan blijft ze mooi vol.

hoog 40 cm plaats zon, warm, doorlatend
keukenkruid, geneeskruid

Dit is hem, gegarandeerd de echte gestekte Franse dragon. De proef om dit vast te stellen is een blaadje op de tong leggen, als het brandt zit je goed. Echte franse dragon kan niet worden gezaaid. Zaaien kun je alleen Russische dragon, dat is een woekerend onkruid met nauwelijks smaak dat ook nog veel te vaak als plant wordt aangeboden.
Natte winterkou kan Franse Dragon in de problemen brengen.

Voornaam keukenkruid.

hoog 120 cm plaats zon, droog
sier, snijbloem, vlinderplant, geur

Deze Amerikaanse plant is een van de beste vlinderplanten voor onder andere de monarchvlinder. Bij ons wordt ze, net als de vlinderstruik, alleen bevlogen door allesetende en dus minder bedreigde bijen- en vlindersoorten. Nog steeds goed voor veel gefladder.
Het sap is giftig, dus vermijd contact tijdens het snoeien.
De bloemen geuren licht naar vanille en ze staat graag zonnig.

hoog 80 cm plaats zon
sier, snijbloem, geurplant, mediterraan, bladhoudend

Wintergroene pollen met stervormige geurende gele bloemen. De plant is vanwege het lange spitse blad goed bruikbaar als lijnvormig element in mediterrane combinaties. Donker violet en dit geel zijn sterke bondgenoten.

Uitstekend winterhard.

Maar moet absoluut in de zon.

hoog 150 cm plaats zon, droog, beschut
sier, mediterraan, geneeskruid

Op Corsica en heel veel andere mediterrane streken zie je soms weilanden die er helemaal vol mee staan. De plant zou het giftige colchicine bevatten en wordt door vee gemeden. De wortelstok zou volgens sommige bronnen wel eetbaar zijn. Maar doe dat thuis niet na.
Na de bloei trekt ze zich helemaal terug in haar wortelstok. In de herfst loopt ze dan weer uit.

Het blad lijkt op dat van Kniphofia.

hoog 30 cm plaats zon, droog
sier, mediterraan, bladhoudend, bodembedekker, geur

Dit is vanwege mijn liefde voor mediterrane planten.

Het is een van de meest grijze planten die het in ons klimaat nog goed doen.

Het wit-grijze blad is viltig behaard. De bloemen zijn klein en onopvallend. Het gaat bij deze vooral om het heerlijke bolletje grijs blad voor je zonneborder.
Ze groeit vanzelf als een bolletje, maar je mag het nog wat ronder knippen.

hoog 40 cm plaats zon, halfschaduw
sier, geur, keukenkruid, bijenplant

Deze oude vriend was in 1994 vaste plant van het jaar.

Heerlijke frisse muntgeur, sierlijke, luchtige en langdurige bloei, ongedwongen bossige groei en glimmend rond blad.
Er bestaan ook vormen met meer behaard blad. In de Pyreneeën noemen ze die bergmunt.

Wolkjes porselein wit en geur voor tuin en Italiaanse keuken.

hoog 900 cm plaats zon
vruchtboom, boom

Er zijn verschillende soorten kastanjes die eetbaar zijn: Europese, Chinese, Amerikaanse en Japanse.

De opbrengst is van alle soorten vergelijkbaar.

De Amerikaanse heeft een betere smaak en bevat het meeste vet en eiwit, de Chinese laat zich beter pellen.

hoog 1000 cm plaats zon
vruchtboom, sier, herfstkleur

Tamme Kastanje voor de vruchten. Al op jonge leeftijd zeer productief met zeer grote vruchten.

Maar bovendien een mooie gele herfstkleur en zeer aardig bloeiend met talrijke groene slingertjes.

Een prachtige en nuttige boom met een zeer zuidelijke uitstraling.

hoog 100 cm plaats zon, lichtzuur, beschut
mediterraan, sier, geur, bladhoudende heester, geneeskruid

Een kreukelig lief eendagsbloemetje dat strak trekt in de loop van de dag en tegen de avond uitvalt. En dan de volgende dag weer nieuwe kreukels. Elke dag een verse vlucht bloemen, dat is Cistus.

Dit is een van de soorten waar de hars traditioneel van gewonnen wordt. De laudanum waar een van de drie koningen mee bij kindeke Jezus op kraamvisite ging.

Groengrijs blad, zomer en winter.

hoog 150 cm plaats zon
bladhoudende bloeiende, geurende heester

Ten noorden van de Seine alom geprezen als de meest winterharde Cistus. Groot, aromatisch donkergroen glimmend blad. Bloemen wit met een geel hart.
Het is een wat rommelige struik met bloemen luchtig op lange stengels.

Veel van de andere redelijk winterharde cultivars zijn kruisingen met C. laurifolius.

Snoeien; niet, of lichtjes meteen na de bloei.

hoog 250 cm plaats zon
bladhoudende bloeiende, geurende heester

Een grote struik vooral bewonderd om de tot 8,5 cm grote bloemen.

Wordt gewoon hoog, niet snoeien!

Je moet er plaats voor hebben, maar dan heb je ook wat. Zo lang de winters het toelaten.

De kruising van C. ladanifer x C. populifolius.

Zuurminnend.

hoog 100 cm plaats zon, lichtzuur, beschut
bladhoudende bloeiende, geurende heester, kustplant

Deze kruising van C. x canescens met vermoedelijk C. laurifolius gevonden door J. E. Sammons lijkt sterk op C. argenteus 'Peggy Sammons' maar heeft kleiner blad. De bloemen zijn zacht zalmroze en 5 tot 6 cm groot. Ze verdraagt tot -15oC en neutrale of licht kalkhoudende grond hoewel ze liever wat zuur staat.

Erg rijke bloeier met een lichte neiging tot zichzelf quasi dood bloeien.

hoog 100 cm plaats zon, lichtzuur, beschut
bladhoudende bloeiende, geurende heester, kustplant

Deze kruising van C. x canescens met vermoedelijk C. laurifolius gevonden door J. E. Sammons lijkt sterk op C. argenteus 'Peggy Sammons' maar heeft kleiner blad. De bloemen zijn zacht zalmroze en 5 tot 6 cm groot. Ze verdraagt tot -15oC en neutrale of licht kalkhoudende grond hoewel ze liever wat zuur staat.

Erg rijke bloeier met een lichte neiging tot zichzelf quasi dood bloeien.

hoog 120 cm plaats zon, lichtzuur
bladhoudende bloeiende, geurende heester

Onze favoriete Cistus, vernoemd naar het ouderlijk huis van collega John Coke, het huis ook waar de eigenaar van rederij White Star Liner vernam van het zinken van zijn Titanic. Bijzonder goed doorbloeiend, doorgaans winterhard met mooi glanzend spits donkergroen blad.
Het is een in de Languedoc spontaan voorkomende kruising, voor neutrale of licht kalkhoudende grond.
Doorbloeiend tot de eerste vorst. December is dus haalbaar.