Een zeer makkelijke plant met veel impact. Fors, sfeerbepalend en standvastig maar ook compact en bloeirijk. Met dank aan Piet Oudolf voor de introductie in 2013.

Als in het najaar deze wolken op kleur komen brengt dat de tuin in een heel andere fase en sfeer. Het verrast me elk jaar weer aangenaam hoe alles ongemerkt ingrijpend veranderd.

Als je er plaats voor hebt; planten.

Een mooie Amerikaanse vondst die nu bijna 25 jaar geleden in een enorm tempo terrein heeft veroverd en in 2003 vaste plant van het jaar werd. De stengels en het blad zijn diep chocolade bruin. Met name in de zon is de bladkleur heel uitgesproken. Maar zelfs in de diepe schaduw is ze nog indrukwekkend.
De bloemen zijn tamelijk onbeduidende witte knopjes maar ze zorgen wel voor contrast. Knip ze gerust een keer half terug in de zomer het gaat vooral om het blad van pure chocolade.

Een van de sterkste selecties van Euphorbia characias die ik ken. Ze stond jarenlang ook bij -22oC probleemloos in onze vorige tuin.

Ze heeft een compacte habitus, rode stengels en vooral in de winter ook een rode zweem over het blad waar de vroege groene bloemen prettig tegen afsteken.

Deze selectie van Jan van Alphen komt uit Voorschoten, hence the name.

Een spannende donkerbladige selectie met blad dat vooral in herfst en winter een antraciet grijs met een diep rode waas heeft. Hoe kouder het wordt hoe strakker en intensiever de kleurdiepte.

De bloemschermen zijn groot en contrasteren met het donkere blad. De uiteindelijke hoogte is ongeveer 70 centimeter.

Een winter wonder.

Ik heb, zoals algemeen bekend verondersteld wordt geacht, moeite met bontbladige planten en probeer ze hardnekkig uit mijn tuin te weren.

Maar dit, dit is de ultieme bontbladige plant.

Een superfreak in tijgervel.

Growl.

Een mediterrane tuinplant voor goed doorlatende grond op een zonnige plaats. Bij gunstig weer ontwikkelen de lange bloeistengels zich vanaf januari snel. De dikke bolle schermen kunnen in februari al zichtbaar worden.

Een grote groep van drie planten en gunstig weer vormen de grootst denkbare rijkdom.

Liggende stengels met sierlijk stevig blauw-grijs blad in kransen rondom de stengel.

De bloei is overbodig, dit is een superieure bladplant voor droge zonnige plekjes.

Ze is sterk en makkelijk. Je mag haar elk moment diep terugsnoeien.

Een van onze Corsica trofeeën. Er volgen meer.

Deze lage kruipende soort heeft fijn en donker naaldvormig blad. De geurende bloemen beginnen geelgroen en verkleuren naar rood, de schutbladeren zijn geelgroen. Een van de kleinste in het geslacht die van zich afbijt door goedaardig te woekeren. Er vormt zich snel een vrij dichte zode die echter buurplanten niet hindert. Ze groeit op de armste en moeilijkste plaatsen waaronder droge schaduw nog gemakkelijk weg.

Deze bevelen wij aan voor droge moeilijke plekken waar anders niets meer wil groeien. De stolonen kruipen zelfs op de ongunstigste plekjes nog gestaag maar niet problematiisch verder.

Het blad ontwikkelt zich na de geurige bloei eind april en wordt in het najaar intensiever rood.

De bloemen hebben een sterke, heerlijk zoete geur.

Deze is opmerkelijk, de 'reuzenvorm' van die lage kruiper die gaat waar geen enkele andere plant gaan kan: de droge schaduw. Vorst deert ze niet.

Zo hoog opgaand worden het van die lekkere geurende bollen.

De foto is gemaakt in maart in 'Jardin D'Enteoulet'.

Uit het wild in de buurt van Nice, natuurlijk.
Maar evengoed bijzonder sterk en winterhard. Bloei van begin zomer tot herfst.
Misschien wel de allersterkste en beste wolfsmelk van allemaal maar wel soms kortlevend.
Geef ze de ruimte, ze groeit breed uit. Het fijne naaldvormige blad knip je in het voorjaar diep terug.

Iedereen moet deze geweldige gele wolkjes planten.

Een kruising van twee door bijna heel Europa voorkomende soorten (Euphorbia waldsteinii x E. cyparissias). Beide sterk, makkelijk en geschikt voor elke standplaats inclusief droge schaduw. Goed vast, winterhard en gezond.

Ze mag na de bloei of in de herfst teruggeknipt.

Vormt bij ons een contrasterend duo met zwarte Helleborus. Heerlijk.

Een uitstekend winterhard mediterraan grasje. De bloei is onbeduidend maar met die heerlijke bolletjes bedekken de bodem zo lekker. Bijvoorbeeld tussen een paar heel speciale lavendels of andere aandachttrekkers. Wild te vinden in Zuid Frankrijk en Noord Spanje, rondom de Pyreneeën.
We gaan hier heel fijne borders mee maken.
Plasnt ze 30 cm van elkaar.

Een rustpunt puur voor de vorm.

Een zeer fijn grijs-groen siergras uit de Atlas (Marokko, Algerije).
Het smalle blad vormt met z'n boogjes een elegante bolvormige pol.
Snoeien na de winter mag, maar moet niet noodzakelijk, onderhoudsarm dus.
Goed winterhard, min of meer bladhoudend en stevig in de winter.
In prairie- of mediterrane beplantingen gemengd of in grote groepen als bodembedekker.
Oranje in de herfst.

Bijzonder vroeg afrijpende bruinrode vijg, zeer geschikt voor ons klimaat.
Het vruchtvlees is zoet en rood.
Snoei zo veel of zo weinig als je wil, maak je nergens zorgen over; deze vijg krijg je niet kapot.
Zet ze wel in de vollegrond en liefst op een arme, warme, stenige plek.

Met een takje rozemarijn er in geprikt en olijfolie besprenkeld in de oven heb je al een heerlijk dessert.

Bijzonder vroeg afrijpende bruinrode vijg, zeer geschikt voor ons klimaat.
Het vruchtvlees is zoet en rood.
Snoei zo veel of zo weinig als je wil, maak je nergens zorgen over; deze vijg krijg je niet kapot.
Zet ze wel in de vollegrond en liefst op een arme, warme, stenige plek.

Met een takje rozemarijn er in geprikt en olijfolie besprenkeld in de oven heb je al een heerlijk dessert.

Sierlijk bronsgroen blad en vrolijke vaasvaardige schermen, maar vooral ook een groente of keukenkruid. Alle delen van de plant zijn te gebruiken. Als vaste plant vervangt ze voor de gemakkelijke tuinier en minder kritische cuisinier de eenjarige dille, die aanzienlijk meer aandacht vraagt. Ze zaait zich als je de uitgebloeide schermen laat staan, rijkelijk uit.
Plant je ze niet voor jezelf, doe het dan voor de Koninginnenpage. Haar rupsen zijn dol op het loof.

Deze bijzondere witte aardbei met rode zaadjes is terug gekweekt uit een originele kruising tussen Fragaria chiloensis x virginiana. Dicht bij wild dus, geen manipulatie.
Ze maakt veel lange ranken die je het beste af en toe weghaalt.

Zeer zoet en aromatisch met een lichte ananassmaak.

Een tikkeltje vreemd maar wel heel lekker.

Aromatische wilde bosaardbei met een wat grotere langwerpige vrucht.

Een voor bosaardbei relatief rijk dragende variëteit.

Bruikbaar als bodembedekker onder bijvoorbeeld een fruitboom of langs randjes. Maar mag natuurlijk ook in de moestuin..

In het voorjaar ranken weghalen als je netjes wil telen.

Een soort doordragende geel-witte bosaardbei met een voortreffelijke smaak.

Zeer groeikrachtig en gewillig bloeiend.

Haal voor meer productie wel wat ranken weg en stek het tweede jaar van de ranken nieuwe planten voor oogst het derde jaar.

Laten verwilderen kan ook.

Alleen vogels zien er niets in.

'Rügen' is een oud Duits ras bosaardbei geselecteerd op productie, deze verbetering belooft zelfs nog iets meer opbrengst en minder ranken.

Het zijn geen kiloknallers en ze worden daarom ook niet of nauwelijks commercieel geteeld. Maar ze zijn natuurlijk fantastisch van smaak.
Je kunt ze het beste zien als gezonde bodembedekker waar in de zomer snoepjes aan groeien.

Frazgaria viger is een soort die wordt gezaaid. Deze nieuwe reeks rassen is ontwikkeld voor consumenten als fruit met sierwaarde. Het zijn allemaal doordragers dus minder geschikt voor de professionele teelt maar ideaal voor de moestuinier die over een lange periode verse vruchten wil oogsten.

Elan White heeft vrij grote bloemen en doet het ook goed in hangpotten.

Siertuin en moestuin ontmoeten elkaar in het midden zonder concessies te doen. Ze kan zo in je border of je vrolijkt er je moestuin mee op.

De bloemen van deze bodembedekker zijn geweldig als het je kleur is en de vruchten smaken fantastisch als je van aardbei houdt.

Het is een win-win plant, ook erg leuk in potten.

Elsanta is zo ongeveer het beste ras dat je in de supermarkt kunt aantreffen. Alleen zijn ze dan een dag eerder geplukt dan je in je eigen tuin zou doen. Dus lang niet zo zoet.

De vruchten zijn goed houdbaar, stevig en sappig en hebben een sterk aroma en goede smaak.

Niet helemaal ziektevrij, maar zeer productief.

Dit is voorloper va het zeer succesvolle professionele ras 'Elsanta', nog iets lekkerder maar ook iets kwetsbaarder.

Ook hier geldt; veel lekkerder dan in de supermarkt door die extra dag zon in je moestuin.

Ze is zeer productief, kan jarenlang blijven staan en is ook zeer geschikt om onder een folie tunneltje te vervroegen.